28Didtoy usa ka magtutudlo sa Balaod nga nakabati sa panaglalis nila. Nakita niya nga maayo ang pagkatubag ni Jesus sa mga Saduseo; busa miduol siya kaniya ug nangutana, "Unsa mang sugoa ang labing hinungdanon sa tanan?" 29Mitubag si Jesus, "Mao kini ang labing hinungdanong sugo: ' Pamati , Israel ! Ang Ginoo nga atong Dios maora gayod ang Ginoo. 30Kinahanglan mahalon mo ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabotan, ug sa tibuok mong kusog.' 31Ang sunod mao kini: 'Higugmaa ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon.' Wala nay sugo nga labi pang hinungdanon kay niining duha."

32 Ang magtutudlo sa Balaod miingon kang Jesus, "Husto kana, Magtutudlo! Tinuod ang imong gisulti nga ang Ginoo lamang maoy Dios, ug nga wala nay laing Dios gawas kaniya. 33Busa ang tawo kinahanglang magmahal sa Dios sa tibuok niyang kasingkasing, ug sa tibuok niyang salabotan, ug sa tibuok niyang kusog, ug kinahanglang higugmaon niya ang iyang isigkatawo ingon sa iyang kaugalingon. Mas maayo ang pagtuman niining duha ka sugo kay sa pagdala ug mga mananap nga sunogon ibabaw sa halaran ug paghatag ug ubang mga halad ngadto sa Dios." 34Nakaalingat si Jesus nga maalamon kaayo ang iyang tubag, busa siya miingon kaniya, "Dili ka halayo sa gingharian sa Dios." Ug wala na gayoy nangahas pagpangutana kaniya. Ang Ebanghelyo sa Ginoo.

KAHULOGAN SA EBANGHELYO (Markos 12: 28 -34)

28aDidtoy usa ka magtutudlo sa Ba­laod nga nakabati sa panaglalis nila. Nakita niya nga maayo ang pagkatubag ni Jesus sa mga Saduseo; busa miduol siya kaniya ug nangutana...

Sa Ebanghelyo sa miaging Domingo, nasayran nato nga si Jesus didto sa Jericho uban sa usa ka makililimos nga buta nga si Bartimeo. Tapos niini, si Jesus mihimog madaugong pagsulod sa Dakbayan sa Jerusalem (Mk 11:1-11). Sa pagkasunod adlaw, si Markos misaysay kanato, nga si Jesus misulod sa Templo aron sa pag-abog niadtong mga tawo nga wala magtamod sa hustong paggamit niini: nga ang Templo mao ang dapit alang sa pag-ampo ug dili alang sa bisan unsa nga sukwahi niini (Mk 11:12 -19). Sa pagkasunod adlaw, mibalik siya sa Jerusalem ug ang sambingay mahitungod sa ‘Pagtulun-an Gikan sa Kahoyng Igera' iyang gisaysay ngadto sa mga Apostoles (Mk 11:20 -25). Sama nga kini nalaya tungod kay gitunglo man kay wala makahatag og mga bunga, mao usab nga matumpag ang Templo sa Jerusalem .

Ania kita sa saysay bahin sa katapusang semana sa kinabuhi ni Jesus sa kalibutan. Ang panagbingkil tali kaniya ug sa mga awtoridad sa Templo miabot sa pagkagrabe. Ang ilang panagsumpaki hilabihang kadayag kay kini nahitabo na man sulod sa Templo (tan-awa sa Mk 11:27 -33; ug Mk 12:1-27). 28b"Unsa mang sugoa ang labing hinungdanon sa tanan?" Ang Israel nagbaton og lawom nga pag-higugma sa Torah, ang Balaod. Didto sa Yêshivot ( usa ka tulunghaan sa pagtuo) ang mga kabataan, kabatan-onan, hamtong, ug mga tigulang migasto og taas nga panahon alang sa pagtuon sa Bibliya ug sa Talmud, ang komentaryo kon katin-awan sa Bibliya.

Matag adlaw nga Igpapahulay adunay tibuok nga adlaw alang sa mga pag-ampo ug pagtugkad sa “mga kasugoan” sa Dios. Mao kini ang pagpakita sa ilang pagkamatinuoron (faithfulness) sa ilang pagtuo. Mao usab kini ang kultura nga nahuptan ni Jesus. Kinasingkasing nga batid siya sa Bibliya. Mibasa siya niini sukad pa sa iyang pagkabatan-on uban sa laing mga tawo. Ila kining gipamalandongan ug gipaambitan sa usag usa. Isip mga Kristiyanos, aduna ba kitay lawom nga paghigugma sa Bibliya? May taas ba kitang panahon sa pagbasa, pagtuon, pagpaambit ug pag-ampo niini? 29Mitubag si Jesus, "Mao kini ang labing hinungdanong sugo: ' Pamati , Israel ! Ang Ginoo nga atong Dios maora gayod ang Ginoo. Alang kang Jesus, ang labing mahinungdanon mao ang Dios. Siya ang labing habog nga priyoridad.

“ Pamati , Israel !” Dinhi magasukad ang espirituwalidad kon spirituality ni Jesus. Gipanag-iya siya sa mga katawhan nga gigutom ug giuhaw sa PULONG. Kinahanglan sa mga tawo ang pagpaminaw gayod sa unsay gisulti kanato sa Dios! Gikutlo dinhi ni Jesus ang “Shema Israel ”. (Deuteronomio 6: 4-5) nga mao ang matag adlaw nga pag-ampo sa tanan nga matuohong mga Israelitas. Mao kini ang kinauyokang bahin sa pagtuo sa mga Judio: aduna usa laman ka Dios nga komun alang sa mga Judio, Kristiyanos ug Muslim.

30Kinahanglan mahalon mo ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabotan, ug sa tibuok mong kusog.' Tungod kay ang Dios Gugma mao nga siya nagpaabot sa atong paghigugma kaniya (1 Juan 4:8). Gibuhat sa Dios ang tawo sumala sa iyang larawan ug hulagway. 31aAng sunod mao kini: 'Higugmaa ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon. Pinaagi sa atong paghiguma sa isigkatawo atong maila kon kinsa si Jesus. Apan dili gayod unta kita makalimot: Ang labing unang higugmaon mao ang Dios. Ang paghigugma sa isigkatawo mao ang ikaduha...

31b Wala nay sugo nga labi pang hinungdanon kay niining duha." Magkuyog gayod kining duha ka mga balaod. Pulos kini sila mahinungdanon! 32 Ang magtutudlo sa Balaod miingon kang Jesus, "Husto kana, Magtutudlo! Tinuod ang imong gisulti nga ang Ginoo lamang maoy Dios, ug nga wala nay laing Dios gawas kaniya. 33Busa ang tawo kinahanglang magmahal sa Dios sa tibuok niyang kasingkasing, ug sa tibuok niyang salabotan, ug sa tibuok niyang kusog, ug kinahanglang higugmaon niya ang iyang isigkatawo ingon sa iyang kaugalingon. Mas maayo ang pagtuman niining duha ka sugo kay sa pagdala ug mga mananap nga sunogon ibabaw sa halaran ug paghatag ug ubang mga halad ngadto sa Dios." 34Nakaalingat si Jesus nga maalamon kaayo ang iyang tubag, busa siya miingon kaniya, "Dili ka halayo sa gingharian sa Dios." Ug wala na gayoy nangahas pagpangutana kaniya.

Ang Gingharian sa Dios, giandam sulod sa dugay nga panahon sa kasaysayan, pagsimba, ug kultura sa mga Judio miabot na: Ang personahe ni Jesus mao ang katumanan niining maong Gingharian! Sa pipila lamang ka mga mosunod nga adlaw, si Jesus magbilin og kasugoan sa paghigugma: “Paghigugmaay kamo sama sa akong paghigugma kaninyo” (Juan 15:12 ). Adunay duha ka paghigugma sa kasingkasing ni Jesus: Ang ikaduha nagsukad sa labing una!